شبکه های لایه دوم بیت کوین چیست؟

شبکه های لایه دوم بیت کوین، چالش های مقیاس پذیری را برطرف می کنند، سرعت تراکنش را افزایش داده و کارمزدها را کاهش می دهند. نمونه هایی از پروتکل های لایه دوم بیت کوین عبارتند از شبکه لایتنینگ، روت استوک، استکس و شبکه لیکوئید.

 

لایه دوم ها اغلب از مکانیزم های مقیاس پذیری مانند کانال های وضعیت (state channels)، زنجیره های جانبی (sidechains) و رول آپ های بلاکچین (blockchain rollups) استفاده می کنند.

 

فراتر از مقیاس پذیری، راه حل های لایه دوم همچنین قابلیت برنامه ریزی پیشرفته ای را معرفی می کنند که خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) و سایر سرویس های وب 3 را بر روی بلاکچین بیت کوین ترویج می دهد.

 

بیت کوین، به عنوان یک پیشرو، خود را به عنوان بزرگترین و محبوب ترین ارز دیجیتال تثبیت کرده است. اما علیرغم موفقیت آن، محبوبیت روزافزون بیت کوین چالش های خاصی را به همراه آورد، که قابل توجه ترین آنها مسائل مقیاس پذیری است. در پاسخ به این چالش ها، جامعه ارزهای دیجیتال شبکه های لایه دوم بیت کوین را معرفی کرده اند، کلاسی از پروتکل هایی که برای بهبود مقیاس پذیری، کاهش هزینه های تراکنش و ایجاد امکانات جدید برای اکوسیستم بیت کوین طراحی شده اند.

 

 لایه 2 بیت کوین چیست؟

لایه 2  بیت کوین پروتکل هایی هستند که بر روی بلاکچین بیت کوین ساخته شده اند. آنها به طور معمول برای رسیدگی به مشکلات عملکردی یا سایر محدودیت های زنجیره اصلی طراحی شده اند. پروتکل های لایه 2 تراکنش ها را خارج از بلاکچین اصلی پردازش می کنند و مزایایی مانند مقیاس پذیری بهبود یافته، قابلیت برنامه ریزی پیشرفته و قابلیت های گسترده برای پشتیبانی از برنامه های غیرمتمرکز (dApp) مختلف را ارائه می دهند.

 

چرا به  لایه 2 بیت کوین نیاز داریم؟

طراحی اولیه بیت کوین به عنوان یک سیستم پرداخت غیرمتمرکز و امن، زمانی که بحث از مقیاس پذیری به میان می آید، با محدودیت هایی روبرو شده است. میانگین زمان ایجاد بلاک 10 دقیقه و توان عملیاتی 7 تراکنش در ثانیه (TPS) در دوره هایی با حجم بالای تراکنش، برای کارآمد بودن کافی به نظر نمی رسد و منجر به افزایش کارمزد و تأخیر می شود.

 

زبان اسکریپت نویسی محدود بلاکچین بیت کوین همچنین توانایی آن را در پشتیبانی از قراردادهای هوشمند پیچیده و برنامه های غیرمتمرکز (DApp) محدود کرده است. مفهوم شبکه های لایه دوم بیت کوین برای رفع این چالش ها پدیدار شد.

 

 لایه 2 بیت کوین: چگونه کار می کند

راه‌حل‌های لایه 2 بر اساس اصل پردازش خارج از زنجیره عمل می‌کنند، جایی که تراکنش‌ها خارج از بلاکچین اصلی انجام می‌شوند و بار روی لایه 1 را کاهش می‌دهند. با ایجاد کانال‌های خارج از زنجیره، کاربران می‌توانند چندین تراکنش را بدون نیاز به افزوده شدن مستقیم هر تراکنش به بلاکچین انجام دهند. این رویکرد خارج از زنجیره نه تنها توان عملیاتی تراکنش را افزایش می دهد، بلکه هزینه ها را نیز به حداقل می رساند و تراکنش های خرد و تراکنش های نقطه فروش را کاربردی تر می کند.

 

چندین مکانیزم وجود دارد که زیربنای عملکرد شبکه های لایه دوم بیت کوین را تشکیل می دهد، از جمله کانال های وضعیت (state channels)، زنجیره های جمع‌آوری (rollup chains) و زنجیره های جانبی (sidechains).

 

۱. کانال های وضعیت (State Channels)

راه حل های لایه 2 مانند شبکه لایتنینگ از کانال های وضعیت برای ایجاد امکان برقراری کانال های رمزگذاری شده انتها به انتها برای ارسال و دریافت وجوه استفاده می کنند. تراکنش ها در داخل این کانال ها خارج از زنجیره انجام می شود و تنها ترازهای ابتدایی و انتهایی به شبکه اصلی گزارش می شود، که این امر باعث کاهش تراکم و بهبود کارایی می شود.

 

۲. رول آپ های بلاکچین (Blockchain Rollups)

رول آپ های بلاکچین (از هر دو نوع خوش‌بینانه (Optimistic) و دانش صفر (zk-SNARK)) چندین تراکنش را خارج از زنجیره در یک قطعه واحد از داده ادغام می‌کنند که سپس به بلاکچین اصلی اضافه می‌شود. این رویکرد مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهد و می‌تواند توان عملیاتی تراکنش را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

 

۳. زنجیره های جانبی (Sidechains)

زنجیره های جانبی، بلاکچین های مستقلی با مکانیزم اجماع خاص خود هستند که از طریق یک پل دوطرفه به لایه ۱ متصل می شوند. این اتصال امکان انتقال دارایی بین زنجیره ها را فراهم می کند، از راه حل های لایه ۲ بیشتری پشتیبانی می کند و قابلیت های شبکه بیت کوین را گسترش می دهد.

 

نمونه هایی از راه حل های لایه دوم بیت کوین

چندین راه حل لایه دوم در اکوسیستم بیت کوین پدیدار شده اند که هر کدام به مقیاس پذیری کمک می کنند و قابلیت های جدیدی را معرفی می کنند.

۱. شبکه لایتنینگ

شبکه لایتنینگ که در سال ۲۰۱۸ راه اندازی شد، از کانال های وضعیت برای انجام تراکنش های خرد بر روی لایه ۱ بیت کوین استفاده می کند. این شبکه با انجام چندین تراکنش خارج از زنجیره و تسویه ترازهای ابتدایی و انتهایی در بلاکچین اصلی، تراکنش های سریع و کم هزینه را تسهیل می کند.

 

۲. Rootstock (RSK)

Rootstock که به عنوان یک زنجیره جانبی عمل می کند، پیشگام قراردادهای هوشمند در بلاکچین بیت کوین است. این شبکه به کاربران امکان می دهد بیت کوین را به شبکه Rootstock ارسال کنند، جایی که به یک بیت کوین هوشمند قفل شده (RBTC) در کیف پول RSK کاربر تبدیل می شود و امکان تراکنش های سریع تر و ارزان تر را فراهم می کند.

 

۳. پروتکل Stacks

این بلاکچین لایه ۲ (که قبلاً Blockstack نامیده می شد) قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز را بر روی بلاکچین بیت کوین فعال می کند. Stacks برای سرعت از میکرو بلاک ها و برای اجماع از مکانیزم اثبات انتقال (PoX) استفاده می کند و تراکنش ها را به بلاکچین بیت کوین متصل می کند.

 

۴. شبکه لیکوئید

شبکه لیکوئید یک زنجیره جانبی لایه ۲ بیت کوین است که به کاربران خود امکان می دهد بیت کوین های خود را با استفاده از یک مکانیزم میخ دو طرفه (two-way peg) جابجا کنند. هنگامی که BTC به شبکه لیکوئید منتقل می شود، با نسبت ۱:۱ به Liquid BTC (L-BTC) تبدیل می شود. همچنین از صدور توکن ها و سایر دارایی های دیجیتال پشتیبانی می کند.

 

کاربردهای لایه دوم بیت کوین فراتر از مقیاس پذیری

راه‌حل‌های لایه دوم بیت کوین فراتر از رفع مسائل مقیاس‌پذیری عمل می‌کنند؛ آنها دروازه ای به موارد استفاده و قابلیت‌های جدید در اکوسیستم بیت کوین باز می‌کنند.

 

۱. قابلیت برنامه ریزی پیشرفته: راه‌حل‌های لایه دوم، قابلیت قراردادهای هوشمند پیچیده را به شبکه بیت کوین معرفی می‌کنند و امکان توسعه خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرمثلی (NFT) و سایر برنامه‌های وب ۳ را فراهم می‌آورند.

 

۲. دیفای بیت کوین: راه‌حل‌های لایه دوم مانند شبکه لایتنینگ و استکس، رشد امور مالی غیرمتمرکز روی بلاکچین بیت کوین را تسهیل می‌کنند و به کاربران امکان می‌دهند تا در مدیریت دارایی، سوآپ‌های اتمی، استقراض، وام‌دهی و معامله مشارکت داشته باشند.

 

۳. حل سهولت بلاکچین: لایه دوم بیت کوین به غلبه بر سهولت بلاکچین که شامل تعادل بین غیرمتمرکزسازی، امنیت و مقیاس‌پذیری است، کمک می‌کند. در حالی که شبکه بیت کوین بر غیرمتمرکزسازی و امنیت اولویت قائل است، راه‌حل‌های لایه دوم به نگرانی‌های مقیاس‌پذیری رسیدگی می‌کنند.

 

ظهور شبکه های لایه دوم بیت کوین

در دوران اخیر، اهمیت شبکه های لایه دوم بیت کوین با پیشرفت های مهمی که نشان دهنده پذیرش و ادغام گسترده است، افزایش یافته است. به عنوان مثال، بایننس در سال ۲۰۲۳ تکمیل ادغام شبکه لایتنینگ خود را اعلام کرد که به کاربران امکان می دهد برای برداشت و واریز بیت کوین از راه حل های مقیاس پذیری لایه ۲ استفاده کنند. این حرکت بر اهمیت فزاینده راه حل های لایه ۲ در اکوسیستم گسترده ارزهای دیجیتال تاکید می کند.

 

با نگاهی به آینده، راه حل های لایه دوم بیت کوین با تکامل مداوم این فضا، پتانسیل بالقوه عظیمی را نشان می دهند. جامعه ارزهای دیجیتال شاهد رشد و نوآوری بی سابقه ای در اکوسیستم بیت کوین بوده است، جایی که شبکه های لایه دوم نقشی محوری در پیشبرد این پیشرفت ایفا می کنند.

 

سخن پایانی

ظهور شبکه های لایه دوم بیت کوین به طور مؤثری بر چالش های مقیاس پذیری غلبه کرده است و راه حل هایی را ارائه می دهد که سرعت تراکنش را افزایش می دهد، هزینه ها را کاهش می دهد و قابلیت های جدیدی را باز می کند. راه‌حل‌های لایه دوم بیت‌کوین فراتر از بهبود مقیاس‌پذیری، قابلیت برنامه‌ریزی پیشرفته‌ای را معرفی می‌کنند و زمینه‌ای را برای خدمات دیفای، مدیریت دارایی و موارد دیگر در بلاکچین بیت‌کوین فراهم می‌کنند.